Có thể thấy làn sóng trả mặt bằng từ mặt bằng nhà phố đến trung tâm thương mại đang tăng dần và lan rộng ra khu ven Tp.HCM. Ngoài các vực ven của Tp.HCM thì các tỉnh lân cận như Đồng Nai, Bình Dương cũng đang chứng kiến tình trạng trả, cho thuê mặt bằng liên tục trong thời gian qua. Trong đó có các mặt bằng giá thuê từ 3 -8 triệu đồng mỗi tháng cũng trả lại hoặc khó cho thuê.

Ghi nhận cho thấy, tại khu vực P. Bình An, phường An Phú, quận 2 (nay là Tp.Thủ Đức, Tp.HCM), khá nhiều mặt bằng đang được treo biển cho thuê lại vì kinh doanh ế ẩm. Đây vốn là những khu vực sầm uất buôn bán với nhiều nhà hàng, văn phòng cho thuê. Đặc biệt tại khu vực đường song hành với Xa Lộ Hà Nội, một số mặt bằng lớn dù treo biển cho thuê nhiều tháng vẫn không tìm được khách.

Trước đó, các mặt bằng lớn, có vị trí mặt tiền tại các tuyến đường như Trần Não, Lương Định Của (quận 2); Nguyễn Duy Trinh (quận 9); Đặng Văn Bi (quận Thủ Đức)… có giá thuê từ 35-50 triệu đồng/tháng, được nhiều doanh nghiệp, hộ kinh doanh tranh nhau để thuê thì hiện nay đang bỏ không hoặc treo biển thuê lâu ngày vẫn chưa tìm được khách.

Trong khi đó, tại các khu vực như P.Hiệp Bình Phước, P.Hiệp Bình Chánh (quận Thủ Đức cũ, nay là Tp.Thủ Đức) xuất hiện nhiều mặt bằng giá rẻ từ 3 – 5 triệu đồng/tháng nhưng cũng khó tìm khách. Ngoài ra, loại hình văn phòng cho thuê giá từ 5-10 triệu đồng/tháng cũng treo biển thuê vài tháng nhưng không có người mới vào.

Một số chủ nhà đã tìm cách lấp trống bằng hình thức “hạ giá thuê” và số tiền cọc. Nếu trước đây, ở các mặt bằng khu vực quận 2, quận Thủ Đức, đa số chủ nhà sẽ giữ cọc từ 3-4 tháng tiền nhà thì hiện nay giữ cọc 2 tháng, thậm chí 1 tháng. Trước bối cảnh kinh doanh khó khăn, các chủ mặt bằng cũng hiểu được rằng, việc tìm khách mới thay thế sẽ không dễ dàng. Nếu không tìm cách hỗ trợ thì thời gian trống mặt bằng sẽ kéo dài.

Cùng với đó, việc sang nhượng lại mặt bằng của người thuê trước cũng trở nên khó khăn. Nhiều người vào thuê được khoảng 5 tháng đến trên 1 năm nhưng vì kinh doanh ế ẩm nên sang nhượng lại nhằm lấy lại tiền cọc trước đó với chủ nhà. Tuy nhiên, nhiều người không tìm được khách mới, chấp nhận trả mặt bằng mất cọc trước đó.

Tại khu vực huyện Nhà Bè, Tp.HCM các loại mặt bằng bị trả và đang rao cho thuê chưa tìm được khách chủ yếu thuộc về loại hình nhà xưởng. Với diện tích từ 90m2 cho đến 1.300m2, giá thuê của các mặt bằng này chỉ từ 4 triệu cho đến 70 triệu đồng/tháng. Nhưng nhiều nhà xưởng hiện đang bị bỏ không dù có vị trí khá đẹp phục vụ cho việc kinh doanh như tại khu vực Phước Kiển, Phú Xuân.

Tại huyện Bình Chánh, quận 9, một số cửa hàng kinh doanh nhà hàng, thời trang… tại khu vực này cũng liên tục xuất hiện tình trạng trả mặt bằng. Nhiều người treo biển cho thuê trong suốt 2 -3 tháng nay nhưng chưa tìm được khách mới.

Mới đây, đi thực tế tại huyện Nhơn Trạch (Đồng Nai) nhận thấy, khá nhiều mặt bằng mặt tiền xã Phú Hữu, Nhơn Trạch treo biển cho thuê. Mức giá thuê từ 5-15 triệu đồng/tháng. Đây vốn là khu vực kinh doanh, buôn bán sầm uất của Nhơn Trạch, trước đó rất hiếm thấy mặt bằng bị trả lại hay treo biển thuê. Tuy nhiên, kinh tế khó khăn, kinh doanh ế ẩm khiến làn sóng trả mặt bằng tăng mạnh ở khu vực này.

Tương tự, tại khu vực Dĩ An, Bình Dương, các mặt bằng kinh doanh, vị trí khá đẹp gần đây cũng treo biển cho thuê hoặc sang nhượng. Giá cho thuê cũng “dịu” hơn so với giai đoạn đầu năm nhưng chủ nhà vẫn khó tìm khách thuê mới.

Theo các môi giới cho thuê, tình trạng trả mặt bằng tại các khu vực vùng ven gia tăng trong vài tháng trở lại đây. Các loại mặt bằng lớn với giá thuê cao trên 15 triệu/tháng khó tìm được khách thuê, do nhiều người lo sợ rủi ro kinh doanh trong thời gian tới. Tuy nhiên, việc giảm giá thuê ở các mặt bằng này rất khó. Chủ nhà hoặc vẫn giữ giá, hoặc tăng nhẹ. Số ít chủ nhà vì nóng ruột thời gian lấp đầy nên có giảm nhẹ, tuy nhiên không đáng kể.

Riêng với các mặt bằng giá thuê trên dưới 5 triệu đồng/tháng, trước đây là nguồn hàng hiếm khó kiếm, khó tìm thì hiện nay cũng bị trả ra khá nhiều. Theo môi giới, có một số mặt bằng ăn uống tại huyện Nhà Bè giá thuê khá mềm nhưng cũng trả lại, dừng kinh doanh.

Nhiều người nhận định, trong thời gian tới, làn sóng trả mặt bằng tại Tp.HCM sẽ vẫn còn tiếp diễn. Đặc biệt là với các mặt bằng có giá cao, nằm ở các khu vực trung tâm của thành phố. Với nguồn cung mặt bằng đang dồi dào, những chủ thuê không chịu giảm giá sẽ còn phải mất nhiều thời gian hơn nữa trong việc đi tìm khách thuê.

Theo báo cáo về tình hình kinh tế – xã hội của Tổng cục Thống kê, trong tháng 5/2023, hơn 5.360 doanh nghiệp tạm ngừng kinh doanh, giảm 25,1% so với tháng trước, tăng 8,1% so với năm trước. Số doanh nghiệp ngừng hoạt động, chờ làm thủ tục giải thể là hơn 4.700 doanh nghiệp. Còn doanh nghiệp đã phá sản là hơn 1.200 cơ sở, giảm 19% so với tháng trước và giảm 8,7% so với cùng kỳ. Như vậy, chỉ trong 5 tháng đầu năm 2023, cả nước có khoảng 88.000 doanh nghiệp đóng cửa, bình quân mỗi tháng có 17.600 doanh nghiệp ra khỏi thị trường.

Điều này phản ứng bức tranh khó khăn của nền kinh tế nói chung, mặt bằng cho thuê nói riêng.