Khi nhắc đến Đường Tam Tạng hay Đường Tăng, mọi người chắc ai cũng biết ông là một trong những nhân vật chính trong tiểu thuyết “Tây du ký” do Ngô Thừa Ân sáng tác vào thời nhà Minh. Trong Tây du ký, ông là hóa thân của La hán Kim Thiền Tử, đệ tử của Phật Tổ. Trên thế gian thực sự có người như vậy sao? Thực sự là có. Nguyên mẫu của Đường Tăng chính là pháp sư Huyền Trang sống vào thời nhà Đường.

Mặc dù Ngô Thừa Ân dựa trên câu chuyện đại sư Huyền Trang du hành sang phương Tây cầu pháp, nhưng trên cơ bản thì nó vẫn do những câu chuyện và nhân vật mà ông sáng tạo và tự nghĩ ra, vì vậy người đời sau không nên hiểu lầm nó là sự thật lịch sử, hoặc xếp nó vào tiểu thuyết lịch sử. Dưới đây chúng ta hãy cùng thảo luận để xem tại sao Đường Tăng trong tiểu thuyết lại được gọi là Kim Thiền Tử.

Mô tả về Kim Thiền Tử trong Tây du ký

Trong Tây du ký, Ngô Thừa Ân đã mô tả nhiều lần rằng Đường Tam Tạng là do La hán Kim Thiền Tử đầu thai:

Trong hồi thứ 12, Bồ Tát cùng Mộc Xoa nói: “Hôm nay là ngày hội chính của ‘Đại hội thủy lục’ lấy một số bảy nối tiếp bảy số bảy, đúng đấy. Ta và con đi lẫn vào trong đám dân chúng đến dự lễ, một là xem hội ấy như thế nào, hai là xem Kim Thiền Tử có phúc đáng được dùng bảo bối của ta không, ba là xem họ giảng kinh gì”.

Trong hồi thứ 24, khi thầy trò Đường Tăng đến quán Ngũ Trang. Đúng hôm ấy, Trấn Nguyên đại tiên nhận được tờ thiếp của Nguyên Thủy Thiên Tôn mời đến cung Di La trên Thương Thanh Thiên nghe giảng về “Hỗn nguyên đạo quả”.

Lúc đi mang theo 46 vị đệ tử, và dặn 2 đệ tử Thanh Phong, Minh Nguyệt ở nhà rằng: “Sắp tới, có một cố nhân của ta đi qua đây, hai con phải tiếp đón nồng hậu, mang hai quả nhân sâm ra mời ngài xơi, để tỏ chút tình cố cựu.” Hai đệ tử biết được cố nhân của sư phụ là hòa thượng sang phương Tây bái Phật cầu kinh, liền nói: “Khổng Tử có nói: ‘Đạo bất đồng, bất tương vi mưu’ (Đạo khác nhau, không cùng bàn bạc được).

Chúng ta thuộc Thái Ất huyền môn, sao sư phụ lại quen biết vị hòa thượng đó?” Trấn Nguyên Tử giải thích: “Vị hòa thượng đó vốn là Kim Thiền Tử chuyển sinh, đồ đệ thứ hai của Tây phương thánh lão là đức Phật Như Lai. Năm trăm năm trước, ta với ngài ấy có quen biết nhau ở “Hội Lan Bồn”. Ngài đã từng tự tay mời trà ta, kính trọng ta. Từ đấy ta coi như bạn cũ.”

Ngô Thừa n trong hồi thứ 27 viết rằng: “Quả nhiên ngọn núi này có một con yêu tinh, Khi Hành Giả ra đi, làm kinh động con yêu quái. Trên tầng mây, đạp luồng gió âm, hắn nhìn thấy Đường Tăng đang ngồi dưới đất, xiết bao mừng rỡ nói: ‘May quá! May quá! Mấy năm nay mọi người thường nói về lão hòa thượng nhà Đường bên phương Đông đi lấy kinh Đại Thừa. Lão vốn là Kim Thiền Tử hóa thân, tu hành mười đời, ăn được một miếng thịt của lão sẽ sống lâu mãi mãi. Hôm nay lão đến đây rồi!”

Trong hồi thứ 100, chính Như Lai đã nói ra chân tướng. Lúc ấy Như Lai nói: “Này thánh tăng, kiếp trước nhà ngươi là đồ đệ thứ hai của ta, tên gọi Kim Thiền Tử. Chính vì nhà ngươi không chịu nghe thuyết pháp, coi thường đạo giáo của ta, nên ta đày linh hồn nhà ngươi xuống cõi phương Đông. Nay mừng nhà ngươi đã quy y, giữ đạo Sa Môn, tuân theo giáo lý của ta, đi thỉnh chân kinh có nhiều công quả, vậy ta gia phong cho chính quả chức to là Chiên Đàn Công Đức Phật.”

Vì sao Đường Tăng được gọi là Kim Thiền Tử?

Tác giả cho rằng, trên thực tế, Kim Thiền Tử chính là để nói rằng Đường Tăng là hóa thân và truyền nhân của Thiền. Thiền tông Trung Quốc do tổ Đạt Ma truyền nhập vào, lúc đó là thời kỳ Nam Bắc Triều. Ban đầu, Phật Tổ tại Linh Sơn tổ chức Pháp hội cầm lên một cành hoa sen, đệ tử Ma Ha Ca Diếp (Mahākāśyapa) mỉm cười, tiếp nhận tâm pháp thiền, từ đây trải qua hai mươi mấy đời truyền về sau, cuối cùng do Đạt Ma Sư Tổ truyền nhập vào Trung Quốc, cũng tại Tung Sơn khai sáng thiền tông, sau cùng được lục tổ Huệ Năng làm cho rạng rỡ, trở thành tông phái lớn nhất trong Phật giáo Trung Quốc.

Đường Tăng là hóa thân của Kim Thiền Tử, Thiền (trong tên Kim Thiền Tử) và Thiền (trong thiền tông) có âm đọc giống nhau, ngụ ý là Thiền; Kim là phương Tây (ngũ hành chia theo 8 hướng, hành kim là hướng Tây, Tây Bắc), Kim Thiền ngụ ý là truyền Thiền đến phương Tây. Kim là kim cương, giống như Kim cương trong kinh Kim cương bát nha ba la mật, có thể phá hết thảy chướng ngại và phiền não. Tử là dùng để tôn xưng những Thánh nhân có thành tựu thời xưa, giống như Khổng Tử, Lão Tử, Quảng Thành Tử v.v. Kim Thiền Tử cũng thể hiện sự dung hợp cao độ của Thích, Nho, Đạo.

Đánh giá nhân vật

Trong lịch sử, pháp sư Huyền Trang đã trải qua khổ nạn, lấy được Tam tạng chân kinh, lại phải khổ tâm biên dịch, đây được coi là một dấu mốc thành công của Phật giáo Trung Quốc, từ đó Phật giáo cũng trở thành quốc giáo của Trung Quốc, ngay cả người Ấn Độ cũng phải đến Trung Quốc để lấy kinh.

Trong công cuộc hoằng dương Phật giáo, công lao của pháp sư Huyền Trang là rất lớn, không chỉ dân gian truyền tụng sự tích vĩ đại và công lao của ông, ngay cả Đường Thái Tông Lý Thế Dân lúc ấy cũng tự mình soạn ra một bài viết dài 781 chữ “Đại Đường Tam Tạng Thánh Giáo Tự” để khen ngợi ông. Trong bài viết này, Đường Thái Tông đã khen Huyền Trang: “Gió thông trăng nước chẳng sánh vẻ hào hoa; ngọc sáng móc tiên khó so bề cốt cách.” Như vậy đủ thấy Huyền Trang được đánh giá cao như thế nào.

Một ngày nọ, sau khi Đường Cao Tông biết được tin Huyền Trang bị bệnh nguy kịch, lập tức phái nhiều ngự y đến cứu chữa. Sau khi Huyền Trang qua đời, Cao Tông đau buồn bãi triều, cũng nhắc đi nhắc lại: “Trẫm mất quốc bảo rồi”.

Tiểu Phàm biên dịch
Theo Ngung Tâm – Secretchina