“Ta thà phụ người trong thiên hạ, chứ không để người trong thiên hạ phụ ta” Câu nói nổi tiếng này từ cửa miệng của Tào Tháo, dưới ngòi bút của La Quán Trung tình tiết biến hóa bất ngờ, sinh động đã khiến Tào Tháo từ một người chính trực không kết giao với lão tặc Đổng Trác, trong nháy mắt tự mình đóng đinh vào cột vì hổ thẹn! Nhưng trên thực tế, sau khi xem xét lại câu chuyện này trong Tam quốc diễn nghĩa sẽ thấy nhiều điều nghi vấn và rất kỳ lạ.

Con lợn trong Tam quốc diễn nghĩa có đúng như vậy không?

Trước hết chúng ta hãy xem lại mô tả về sự kiện này trong Tam quốc chí: Tào Tháo lên kế hoạch ám sát Đổng Trác nhưng không thành, trốn khỏi kinh đô Lạc Dương và bị quan công Trần Cung bắt được.

Trần Cung cảm thấy Tào Tháo là một người nghĩa khí, chính trực và có chí lớn nên đã bỏ quan chạy chốn cùng Tào Tháo. Hai người chạy trốn đến Thành Cao để nghỉ tại nhà của Lữ Bá Sa, một người bạn tốt của cha Tào Tháo.

Dù biết Tào Tháo là kẻ đào tẩu, đang bị triều đình truy nã, nhưng Lữ Bá Sa vẫn tiếp đón họ rất nồng hậu, tự mình ra ngoài mua rượu rồi để năm người con trai tiếp đãi khách quý.

Khi Tào Tháo và Trần Cung đang ngồi thảnh thơi, bỗng nghe tiếng mài dao, hai người lặng lẽ bước vào trong nhà để nghe trộm, nghe có người nói: “Nếu bị trói mà giết thì sao?” Tào Tháo, một kẻ đang chạy trốn, liền sinh ra nghi ngờ và cho là thật, cho rằng những người này muốn trói ông cùng Trần Cung lại rồi giết hại, bèn nói với Trần Công rằng: “Đã thế này, nếu hôm nay chúng ta không ra tay trước thì sẽ bị bắt”.

Vì vậy, Tào Tháo cầm kiếm lao ra cùng với Trần Cung, và họ giết bất cứ ai họ nhìn thấy, bất kể giới tính, giết tám người liên tiếp. Khi lục soát bếp, thấy một con lợn bị trói trên thớt, Tào Tháo bàng hoàng nhận ra, người nhà định giết con lợn để thiết đãi họ.

Trần Cung không khỏi hối hận nói: “Mạnh Đức thật dã tâm, lỡ tay giết hại người tốt rồi!” Nhưng sự đã rồi, hai người phải vội vàng lên ngựa bỏ chạy. Họ chưa đi được hai dặm, thì thấy Lữ Bá Sa cưỡi lừa với hai chai rượu treo trước yên ngựa, tay cầm rau quả, bất ngờ nhìn thấy liền gọi to: “Tại sao cháu trai và sứ thần lại vội vàng bỏ đi?”.

Tào Tháo nói: “kẻ phạm tội không dám ở lâu.” Bá Sa nói: “Ta đã ra lệnh cho người nhà mổ lợn thiết đãi cháu, hãy ở lại một đêm rồi hẵng rời đi”. Nhưng Tào Tháo vẫn quay ngựa đi, đi được vài bước, đột nhiên Tào Tháo rút kiếm ra rồi quay lại, gọi Bá Sa rồi nói: “người đến đây là ai?”

Khi Bá Sa vừa quay lại, Tào Tháo đã vung kiếm chém khiến Bá Sa ngã khỏi lưng lừa. Trần Cung sửng sốt nói: “Vừa rồi là ngộ sát, vậy sao bây giờ lại muốn giết ông ta?”. Tào Tháo nói: “Khi Bá Sa về đến nhà, thấy nhiều người bị giết như thế, liệu ông ấy có thể không báo quan truy bắt?.

Trần Cung nói: “Biết người vô tội mà giết chính là đại bất nghĩa!” Tào Tháo nói: “Ta thà phụ người trong thiên hạ, chứ không để người thiên hạ phụ ta”.

Trần Cung im lặng, hối hận vì đã đi theo một kẻ bất nhân bất nghĩa như vậy!

Nói rằng Tào Tháo giết hại người nhà của Lữ Bá Sa vì nghi ngờ bị sát hại là điều dễ hiểu, nhưng sau đó Tào Tháo lại cố ý giết chết Lữ Bá Sa để che đậy dấu vết của mình, thậm chí còn nói câu “Ta thà phụ người trong thiên hạ, chứ không để người thiên hạ phụ ta”.

Nếu nhìn bề mặt, thì có thể thấy hành động của Tào Tháo lại càng bị ghét bỏ, khiến người ta cảm thán, thế gian sao có thể có một kẻ ích kỷ, vô liêm sỉ, máu lạnh tàn nhẫn như vậy!

Nhưng có đủ căn cứ để nghi ngờ về câu chuyện này!

Theo lẽ thường, với tư cách là chủ gia đình, Lữ Bá Sa có năm người con trai, việc sai người con trai hay người hầu đi làm những việc như mua rượu và rau quả là điều cần thiết. Bản thân ông nên ngồi uống trà với Tào Tháo và hồi tưởng về những ngày xưa.

Và sau khi ông ta đi mua rượu, không ai trong số năm người con trai ở lại tiếp khách, việc để hai người này ở đó một mình có được coi là hiếu khách không? Không phải là vô lý sao?

Và vì đã biết Tào Tháo là kẻ đào tẩu nên xử sự không được khéo, sao lại giết lợn mua rượu, điều này không sợ người ngoài biết nhà có người ngoài đến nhà hay sao?

Điều vô lý hơn nữa là Tào Tháo có thể nghe thấy tiếng người nói chuyện trong nhà, nhưng lại không nghe được tiếng lợn? Khi bắt được con lợn, nó sẽ có điềm báo là sẽ bị giết, nó sẽ chạy loạn xạ và chạy quanh mặt đất, khi bị trói nó sẽ vùng vẫy và la hét tuyệt vọng, có nghĩa là, giết một con lợn là một việc gây tiếng động lớn cho dù thế nào đi nữa!

Nhưng con lợn trong nhà của Lữ Bá Sa rất yên tĩnh, ngoan ngoãn, và mặc dù bị trói bằng dây thừng, nhưng nó không hề kêu một tiếng. Có thể thấy, tình tiết này không phải do tác giả dựng lên, tức là con lợn này không phải là lợn bình thường, nó đến với một nhiệm vụ trọng đại, cụ thể là khiến Tào Tháo hiểu lầm mà giết người.

Tào Tháo không những không ăn được thịt nó mà còn mang tiếng ác muôn đời, đồng thời con lợn này còn mượn tay Tào Tháo mà đưa cả nhà chủ của nó về Tây phương!

Có vẻ như cả Tào Tháo và Lữ Bá Sa đều không có những suy nghĩ liên tưởng như những gì đã phân tích như con lợn này. Chúng ta cũng chỉ có thể nghĩ rằng con lợn trong “Tam quốc diễn nghĩa” không phải là một con lợn bình thường mà là một con “lợn Thần”.

Trong sử sách liệu có con lợn đó hay không?

Vậy trong chính sử có ghi lại vụ án giết gia đình Lữ Bá Sa không? Con lợn tinh ranh này liệu đã từng xuất hiện trong sử sách?

Đối với sự việc này có các ghi chép khác nhau:

1. “Tam quốc chí” Bùi Tùng Chi chú thích trong “Ngụy thư”: “Thái Tổ cuối cùng bị Đổng Trác đánh bại, vì không phục lệnh, sau đó chạy trốn về quê, có đi qua Thành Cao của người quen cũ Lữ Bá Sa, nhưng Bá Sa không có nhà, con trai Bá Sa và những người khác đã cướp ngựa và đồ đạc của Thái Tổ, do đó Thái Tổ chính tay đâm chết mấy người”.

Chuyện kể rằng khi Tào Tháo nhìn thấy hành động phản nghịch của Đổng Trác, nên ông đã không quy phục, Đổng Trác muốn giao cấp cho ông 5 vạn kỵ binh, nhưng ông không chấp nhận, bèn cùng một số người tùy tùng vội vàng lên ngựa trốn khỏi Lạc Dương rồi chạy về quê theo đường mòn.

Đổng Trác vô cùng tức giận, và huyện lệnh Hành Văn đã bắt giữ Tào Tháo. Trên đường đi, Tào Tháo ở nhà người bạn cũ của cha mình là Lữ Bá Sa, tuy nhiên Bá Sa không có ở nhà, con trai và vài môn khách đã cướp ngựa và tài sản của Tào Tháo, nên ông đã rút kiếm giết đám người đó tự vệ rồi rời khỏi nhà Bá Sa.

2. Trong “ Thế thuyết tân ngữ” có chép: “Thái Tổ qua nhà Bá Sa, Bá Sa xuất hành không có nhà, năm người con ở nhà, chuẩn bị lễ đón tiếp môn khách, Thái Tổ nghi rằng Đổng Trác sai người hại mình, nên ban đêm cầm kiếm giết chết 8 người rồi bỏ đi.”

Chuyện kể rằng khi Tào Tháo đi ngang qua nhà Lữ Bá Sa, Lữ Bá Sa không có nhà, Tào Tháo nghi ngờ con trai và môn khách muốn giết mình nên ban đêm đã dùng kiếm giết chết tám người.

Cả hai cuốn sách trên đều không nói đến con lợn, cũng không nói đến việc Tào Tháo giết Lữ Bá Sa để diệt khẩu, cũng không nhắc đến việc Tào Tháo nói câu “Ta thà phụ người trong thiên hạ chứ không để người thiên hạ phụ ta”.

3. Mô tả trong “Tạp ký” của Tôn Thịnh có viết: “Thái Tổ nghe thấy âm thanh của đồ đạc nấu nướng tưởng rằng mình sắp bị hãm hại nên đến đêm giết nhầm người, sau đó ông buồn bã nói: “Ta thà phụ người, chứ không để người phụ ta”

Chuyện kể rằng Tào Tháo nghe thấy tiếng mài dao nấu ăn, tưởng bọn chúng định giết mình nên giết chết bọn chúng. Còn “câu nói nổi tiếng” của Tào Tháo lần đầu xuất hiện trong “Tạp ký”, nguyên văn là, Tào Tháo buồn bã nói: “Ta thà phụ người, chứ không để người phụ ta”.

Câu này ngụ ý việc Tào Tháo ngộ sát người nhà Lữ Bá Sa, biết rằng hối hận cũng đã muộn nên nói một câu như vậy để hợp lý hóa hành vi của mình. Cảm xúc đằng sau câu này là “buồn”, chứ không phải “khí tráng”!.

Sau đó, Tào Tháo chạy đến Trung Mưu, và bị Đình Trưởng nghi ngờ nên đưa về phủ. Khi đó, Công Văn Đài tới Trung Mưu, nghĩ rằng thiên hạ đang loạn và một anh hùng như Tào Tháo không thể bị giam cầm nên đã thỉnh cầu huyện lệnh thả Tào Tháo, Tào Tháo thoát chết, đến Trần Lưu (nay là phía đông nam Khai Phong, Hà Nam), “tán gia tài, hợp nghĩa binh”, trước tiên chủ trương chính nghĩa kêu gọi anh hùng thiên hạ chống lại Đổng Trác.

Tên của Công Văn Đài và huyện lệnh không được ghi trong sử sách, nhưng họ không phải là Trần Cung được nhắc đến trong Tam quốc chí.

Tuy nhiên, trường hợp đáng ngờ này, qua ngòi bút viết lại của La Quán Trung, đã trở thành cái gọi là “cơ sở thực tế” để chứng minh sự xảo trá của Tào Tháo. Khiến Tào Tháo trở thành kẻ phản bội bất trung bất nghĩa, gian ác, máu lạnh, vô liêm sỉ và ích kỷ trong tâm trí mọi người.

Có thể thấy, sức mạnh của các tác phẩm văn học là rất lớn, đặc biệt là những tác phẩm văn học xuất sắc như “Tam quốc diễn nghĩa” được đánh giá là 70% đúng và 30% sai. Tội nghiệp Tào Tháo, từ đó mang tiếng xấu, chẳng phải đã bị con lợn này lừa rồi sao?

Nguyệt Hòa
Theo Sound of hope