Tại sao cổ nhân dạy “Đừng gọi chó khi no”?

Vào thời cổ đại, cuộc sống của người dân chưa được nâng cao. Họ bữa đói bữa no, làm việc nai lưng nhưng vẫn không đủ lương thực để ăn. Thời kỳ đói kém người còn không đủ ăn, thì lấy đâu ra đồ mà cho vật nuôi trong nhà. Chưa kể, ngày xưa chó được nuôi trong nhà với mục đích trông nhà hoặc giúp gia chủ kiếm sống bằng cách săn bắt. Theo người xưa, chó ăn no sẽ lười vận động, dù chủ nhân có la hét thế nào nó vẫn chỉ nằm im một chỗ. Thế nên, người xưa quan niệm chỉ nên nuôi chó trong tình trạng không được ăn no, khi đó nó mới tuân theo lệnh để kiếm thức văn và làm nhiều chuyện khác.

Đáng chú ý, người xưa còn chú trọng đến đức tính tiềm ẩn bên trong. Họ quan niệm rằng, khi có việc thì không được chậm trễ, không làm sự việc tuyệt đối. Một khi đẩy đến giới hạn, chẳng khác nào mang lại tai họa cho mình. Loại tư duy này xuyên suốt mọi khía cạnh cuộc sống của người cổ đại. Do đó, dẫu có nuôi chó đi chăng nữa, họ cũng chỉ cho nó ăn no một nửa mà thôi. Nếu không, nó chỉ biết ăn rồi ngủ, trộm vào nhà cũng không biết gì. Đó cũng là lý do tại sao cổ nhân dạy “đừng gọi chó khi no”.

Cổ nhân dạy “Đừng gọi chó khi no”, vế sau của câu là gì?

Vế sau của câu nói này chính là “Đừng quá tốt với người”. Hai vế khi kết hợp với nhau chính là hiện thân của tư tưởng trọn vẹn. Trong đó, nửa câu sau phản ánh một cách chân thực, khôn ngoan về tư tưởng của người xưa trong việc đối nhân xử thế. Lòng người khó đoán, biết mặt nhưng khó biết lòng, việc đối xử quá tốt với người khác nhiều khi sẽ đem đến rắc rối cho bản thân.

Không phải ai ngoài xã hội cũng là kẻ xấu, nhưng không có tâm hại người vẫn phải có tâm phòng người. Đối nhân xử thế bên ngoài nên có chừng mực, đừng moi hết ruột gan của mình ra cho người ta, để đến khi bị lừa mới ngã ngửa thì đã quá muộn. Sống ở đời, giúp đỡ người khác là một đức tính tốt, tuy nhiên nếu cứ hấp tấp sử dụng lòng tốt của mình cho người khác, không cẩn thận bản thân lại bị vu cáo là thủ phạm.

Cổ nhân dạy “Đừng quá tốt với người khác”, cũng giống như câu “Thăng mễ ân đấu mễ cừu” nghĩa là một thăng gạo dưỡng ân nhân, một đấu gạo dưỡng cừu nhân. Nếu bạn ra tay giúp người, người đó sẽ cảm ơn bạn. Nhưng nếu bạn cứ giúp mãi, họ sẽ xem đó là điều đương nhiên, khi bạn thu tay lại họ sẽ xem bạn như kẻ thù. Mong muốn của con người vốn là vô tận, nếu người khác dần dần đòi hỏi vượt quá khả năng của bạn, mọi thứ bạn làm trước đây đều có thể trở thành lý do khiến đối phương ghét bỏ, quay lưng lại với bạn.

Từ câu nói “Đừng gọi chó khi no, đừng quá tốt với người” của cổ nhân, chúng ta thấy được nhiều kinh nghiệm của người xưa đến tận ngày nay vẫn giữ nguyên giá trị, xứng đáng để hậu thế học hỏi.

Xem thêm: Cổ nhân dạy: “Trong nhà 3 nơi không sạch, phúc tài không hưng”, đó là nơi nào?