Cuối thời Chiến Quốc, trong số các nước chư hầu, nước Tần ngày càng mạnh, và thường mở rộng thế lực sang các nước lân cận. Vào năm thứ 45 của nhà Chu (270 trước Công nguyên), nước Tần đưa 20 vạn quân tấn công nước Hàn và bao vây địa điểm chiến lược Vu Dữ của nước Triệu (ngày nay thuộc huyện Hứa Thuận, Sơn Tây ).

Hàn và Triệu là hai nước láng giềng vô cùng thân thiết và phụ thuộc lẫn nhau. Tại thời điểm quan trọng này, nước Hàn đã cử sứ giả sang nước Triệu để giúp đỡ. Triệu Huệ Văn Vương sai tướng quân Triệu Xa dẫn 5 vạn binh mã đến trợ giúp.

Triệu Xa là một danh tướng trong lịch sử, cùng với Liêm Pha(327-243 TCN) thời ấy cũng rất nổi tiếng. Ông rất khiêm tốn và cẩn trọng, lúc rảnh rỗi thường cùng người khác thảo luận binh pháp; khi chiến đấu, ông dũng cảm đi đầu, rất chú trọng đến chiến lược, chú ý lắng nghe ý kiến ​​của thuộc hạ.

Lần này, Triệu Xa dẫn quân từ kinh đô Hàm Đan (ngày nay thuộc phía Đông Nam, thành phố Hàm Đan ,tỉnh Hà Bắc) hành quân 30 trong dặm và lệnh cho quân dừng tiến, giả thế vườn không nhà trống, tạo thế kiên trì phòng thủ, ngăn chặn bước tiến của quân địch.

Tướng quân nước Tần là Hồ Thương bị giả tướng, buông lỏng cảnh giác, đắc ý mà nói rằng: “Xem ra Vu Dữ đã thuộc về nước Tần chúng ta.” Lúc này, Triệu Xa đã lợi dụng sự không chuẩn bị của quân Tần và nhanh chóng dẫn quân đến biên giới của Vu Dữ, chiếm lĩnh cứ điểm, xây dựng công sự và hoàn thành mọi công việc chuẩn bị cho trận chiến.

Một ngày nọ, lính canh báo tin cho Triệu Xa rằng có một người lính tên là Hứa Lịch, anh ta nói rằng có một việc quan trọng và anh ta muốn gặp tướng quân. Triệu Xa yêu cầu thị vệ lập tức đưa Hứa Lệ vào gặp riêng.

Thấy vị tướng quân thành khẩn và hòa ái, Hứa Lịch cảm thấy thoải mái và không còn nghi ngại. Ông nói với Triệu xa: “Quân ta tuy bất ngờ ập đến trước quân Tần nhưng đã làm chúng mất cảnh giác và bị chấn động mạnh. Tuy nhiên, quân Tần luôn xảo quyệt, có thể lợi dụng quân ta mới đến bất ngờ tập kích. Triệu tướng quân nên cẩn thận.” nghe Hứa Lịch nói rất có đạo lý, Triệu Xa khiêm tốn tiếp nhận lời Hứa Lịch và nhanh chóng bài binh bố trận chuẩn bị ứng phó.

Đêm hôm đó, tướng quân Hồ Thương của Tần thật sự dẫn đại quân tấn công quân Triệu. Nhưng quân Triệu đã chuẩn bị rất kĩ lưỡng, đột nhiên tất cả đèn trong trại sáng lên, và họ đã mạnh mẽ chống trả. Thấy tình thế không ổn, quân Tần lần lượt rút lui, không dám đối đầu. Ngày hôm sau, Triệu Xa đang xử lý công việc, Hứa Lịch lại đến muốn gặp tướng quân.

Ông nói với Triệu Xa: “Trong binh pháp có dạy, chiếm được địa lợi quân đội mới có thể thắng trận, tôi đã kiểm tra địa hình xung quanh, cao nhất và hiểm trở nhất chính là Bắc Sơn, nhưng quân Tần không hề phòng thủ. Chúng ta nên nhanh chóng chiếm giữ, như thế, tướng quân có thể ở trên cao chỉ huy và uy hiếp quân Tần”.

Triệu Xa lại chấp nhận kế sách của Hứa Lịch, và ngay lập tức điều động 1 vạn quân chiếm lính Bắc Sơn, một mặt thì làm tốt công tác chuẩn bị, một mặt thì vẫy cờ reo hò, tạo khí thế to lớn. Hồ Thương nghe thấy vô cùng tức giận, nên hạ lệnh cho quân Tần lập tức đến cướp lại Bắc Sơn ngay lập tức. Lúc này, Triệu Xa dẫn quân tới cản đường, quân Triệu trên núi phía Bắc cũng ào ào kéo xuống. Hai bên tạo thế gọng kìm, giết chết quân Tần, khiến Hồ thương vứt mũ áo giáp, bỏ chạy tán loạn. Triệu Xa thừa thắng đuổi theo, đánh đuổi quân Tần ra khỏi nước Hàn và nước Triệu.

Triệu Xa chiến thắng và trở về Hàm Đan. Huệ Văn Vương phong cho Triệu Xa là “Mã phục quân“, địa vị ngang với tể tướng Lận Tương Như và đại tướng quân Liêm Pha, và khen ngợi: “Triệu tướng quân đường xa tiến quân, lấy ít thắng nhiều, đánh bại quân Tần cường đại, thật sự là vất vả công cao ”.

Triệu Xa rất khiêm tốn, nói: “Thần có công lao gì? Nếu không có sự đồng tâm hiệp lực và sự dũng cảm của quân sĩ, sẽ không có cách nào đẩy lùi được quân Tần.Thần đặc biệt muốn tiến cử sĩ tốt Hứa Lịch, người này đã 2 lần hiến kế, thần đã căn cứ vào đó để chuẩn bị tấn công nếu không có lời khuyên của hắn thần cũng không thể đẩy lùi được quân Tần”.

Huệ Văn Vương nói: “Triệu tướng quân, đừng quá khiêm tốn. Chính vì khiêm tốn chấp nhận lời khuyên của thuộc hạ, mới có thể đánh bại kẻ mạnh, đánh tan quân Tần. Về phần Hứa Lịch, ta đương nhiên sẽ ban thưởng và ban chức Quốc úy cho hắn!” (Quốc úy là chức cao trong quân đội thời đó).

Quả là: Thép tốt thụ luyện; Quan tốt nghe gián; Đa văn thức quảng; Đa hành bộ kiện; Khiêm cung thăng trí; Đa đa ích thiện.
Thép tốt chịu luyện; Quan tốt nghe khuyên răn; Đi nhiều càng khỏe; khiêm tốn và tăng trí tuệ, càng nhiều càng tốt!

Nguyệt Hòa biên dịch
Theo Epochtimes – Lương Hinh