Ý nghĩa câu nói “Đàn bà cúi đầu, đàn ông lộ ngực, cả đời phú quý giàu sang”

Ngày nay, những người “cúi đầu nhận mình” đôi khi bị người khách khinh thường và chỉ trích vì nhu nhược, yếu mềm. Thế nhưng, ở thời xưa “thiên hạ cúi đầu” là một hành động được ca tụng, nên mới có câu “Đàn bà cúi đầu, đàn ông lộ ngực, cả đời phú quý giàu sang”.

Cái gọi là “đàn bà cúi đầu” trong câu là để mô tả cử chỉ của các cung nữ thời cổ đại. Đó là hành động hạ lông mày và cúi đầu. Thời xưa, người phụ nữ không có tự do, trước khi lấy chồng thì cơ bản họ đều bị quản ở trong nhà. Nếu là gia đình nông dân thì thường phụ nữ phải ra ngoài đồng làm việc, thì họ phải cúi mặt xuống và không thể nhìn ai. Tình trạng này xuất phát từ quan niệm truyền thống, ngày xưa người ta chủ trương “vẻ đẹp tinh tế giấu kín” nên cho rằng cách cúi đầu của một người phụ nữ thể hiện sự e thẹn và tạo được nét hấp dẫn.

Phụ nữ thời xưa nếu có một số biểu hiện thẳng thắn sẽ gây ra những cảm giác không tốt, muốn nói ra thì xấu hổ, trang nhã là cái đẹp vượt thời gian. Đồng thời, do địa vị của phụ nữ thời xưa rất thấp nên việc ngẩng cao đầu, kiêu ngạo được coi là hành vi không tuân theo đạo đức, giống như phụ nữ ở nhà thổ.

“Thú thế bất thú ngưỡng đầu nữ”, ngưỡng đầu nữ ở đây tức là gái ngẩng đầu, chỉ kiểu phụ nữ không hiểu đạo lý, cao ngạo, không biết cách đối nhân xử thế. Với tư tưởng và hành vi quá mức mạnh mẽ, cố chấp những người phụ nữ này khiến người khác cảm thấy áp lực về gánh nặng trong tâm. Sau khi về nhà chồng với tính cách như vậy họ rất khó để giữ được thái độ ôn hòa, dịu dàng, khiêm nhu, lễ phép,… mà đây lại là những chuẩn tắc cần có khi về nhà chồng của những người phụ nữ thời cổ đại.

Nếu một người vợ cao ngạo, thích chèn ép chồng thì gia đình sẽ rất êm ấm, bình yên. Thậm chí nhiều người còn cho rằng sẽ gây ra tình trạng “âm thịnh dương suy”, “chồng chưa già đã yếu”, nếu không cẩn thận sẽ ảnh hưởng đến con cái, khiến con cái cũng khó có thể trở thành người khiêm cung lễ phép.

Trong câu nói này của cổ nhân “Đàn bà cúi đầu, đàn ông lộ ngực, cả đời phú quý giàu sang”, đàn ông lộ ngực là cách miêu tả về đàn ông thời xưa trong xã hội phong kiến. Vì người đàn ông có vị trí, là chủ nhân gia đình nên cần lộ ngực, ngẩng cao đầu. Nếu không làm như vậy thì người khác sẽ đánh giá họ là người không có chính kiến, không có trách nhiệm.

Trong xã hội cổ đại cũng như hiện đại, nam nhi luôn được xem là trụ cột gia đình, là nơi biểu hiện của “dương cương chi khí”. Người đàn ông nên là chỗ dựa, kiếm kế sinh nhai, nuôi sống cả gia đình và còn là chỗ dựa tinh thần cho cả gia đình, thậm chí là cả gia tộc. Trong nhà người đàn ông cần tự lấy mình làm gương cho con cái noi theo, dạy con cái đạo nghĩa đối nhân xử thế, ngoài xã hội thì gánh vác việc công, giúp định quốc an dân.

“Đàn bà cúi đầu, đàn ông lộ ngực, cả đời phú quý giàu sang” – Câu nói này còn có thể hiểu theo hàm ý nào khác?

Thời nay, nếu bạn cố gắng hiểu câu nói này từ một góc độ khác thì tất cả đều có lý. Ví dụ như “đàn bà cúi đầu” bạn có thể hiểu là người phụ nữ cần duy trì sự khiêm tốn trong cuộc sống hằng ngày, khiêm tốn chấp nhận những lời góp ý từ người khác. Giữ được sự khiêm tốn sẽ giúp bản thân tiến bộ hơn, như vậy cả đời sẽ vinh hoa phú quý. Còn “đàn ông lộ ngực” thì thể hiện sự cương trực, mạnh mẽ của mình. Vì hành vi của một người phản ánh tính cách của họ, nếu người đàn ông lúc nào cũng khom lưng cúi mặt thì sẽ khiến người khác cảm thấy họ thiếu tự tin, không đủ mạnh mẽ để người khác phó thác cả đời.

Từ đó, chúng ta có thể thấy rằng đằng sau câu nói “Đàn bà cúi đầu, đàn ông lộ ngực, cả đời phú quý giàu sang” thực sự cổ nhân muốn gửi gắm một điều rằng, hành vi của bạn quyết định cuộc đời bạn sẽ như thế nào. Vì vậy, nếu muốn có một tương lai tươi sáng hơn bạn phải bắt đầu từ việc tu dưỡng tính cách, sửa chửa hành vi của mình cho đúng mực.

Nữ sử gia Ban Chiêu cũng bàn về đạo vợ chồng rằng: “Đặc tính âm – dương hai bên là bất đồng, hành vi nam – nữ cũng có sự khác biệt. Dương tính lấy cương cường làm phẩm cách, âm tính lấy ôn nhu làm biểu trưng. Nam nhân lấy cường tráng làm cao quý, nữ nhân lấy mềm yếu làm mỹ lệ”.

Câu nói này trên bề mặt là chỉ ra kiểu người đáng làm tri âm, giúp người ta có thể chọn vợ chọn chồng cho hợp ý. Nhưng kỳ thực hàm ý sâu xa của nó là đạo lý phu thê của người xưa: Nam phải ra nam, nữ phải ra nữ, nữ phải có sự ôn nhu mềm mỏng bình hòa của nhi nữ, nam phải có chí khí mạnh mẽ của bậc đại trượng phu.

Xem thêm: 5 việc khiến tâm hồn bạn luôn tươi trẻ mỗi ngày