Trong cuốn sách “Để có một tâm hồn đẹp”, bậc thầy về tư duy –  Edward de Bono đã chỉ ra những kỹ năng dù “vô hình” nhưng ảnh hưởng lớn đến hiệu quả trò chuyện.

1.   Kỹ năng trò chuyện: Âm thầm “sơ đồ hóa” nội dung cuộc trò chuyện

Người đối thoại thông minh không bao giờ để mình “lạc trôi” theo cuộc thảo luận, mà họ sẽ tỉnh táo phân tích, sơ đồ hóa các nội dung, từ đó dẫn dắt khéo léo cuộc nói chuyện. Cụ thể hơn, theo Edward de Bono kỹ năng năng bao gồm: xác định trọng tâm và mục đích cuộc thảo luận, nhận ra khi nào mọi người đang đi chệch đề tài, chuyển hướng đề tài khi mọi thứ trở nên kém hứng thú.

Edward de Bono nói: “Có hai lý do khiến cuộc trao đổi trở nên nhàm chán, thứ nhất là chẳng còn người nào còn gì để nói thêm về đề tài, thứ hai là những gì nói ra quá sáo mòn”. Đây là lúc người thông minh sẽ thể hiện vai trò của mình. Edward de Bono đề nghệ rằng: “Nếu bạn có thể tách một nhánh ra khỏi dòng thảo luận đang cạn kiệt và bắt đầu lại theo hướng mới, cách này có vẻ hay hơn cả, bởi làm như vậy thì mọi người không cảm thấy cuộc thảo luận thất bại hoàn toàn”.

2.   Kỹ năng trò chuyện: Nói “không đồng ý” mà vẫn khiến người khác dễ chịu

“Cho dù cụm từ “không đồng ý” chẳng mấy ngọt ngào, nhưng nó rất cần thiết khi phải công nhận sự thật và để khám phá các vấn đề một cách khách quan, thấu đáo”, Edward de Bono chia sẻ.

Vậy nói “không đồng ý” như thế nào cho thật tinh tế? Đầu tiên, bạn cần nói thật nhã nhặn, lịch sự. Thay vì nói “điều đó sai hoàn toàn” hãy nói rằng “đó không phải là quan điểm duy nhất về vấn đề này”.

Một chiêu khác mà Edward de Bono đưa ra trong cuốn sách của mình là mẹo “đồng ý một phần”. Hãy tìm xem những trường hợp cá biệt nào phù hợp với quan điểm của người đối thoại, rồi hãy cho đối phương biết bạn chỉ có thể đồng ý trong những trường hợp cụ thể này mà thôi.

Chẳng hạn, bạn không đồng ý với nhận xét “Phụ nữ thường mê tín, tin vào trò bói toán hơn đàn ông”. Nhưng thay vì ngay lập tức nói “không”, bạn thử nghĩ và nêu ra những tình huống cá biệt mà nhận xét này có thể đúng. Sau đó, nêu ra tình huống bạn “đồng ý một phần”, đồng thời lồng ghép vào đó những quan điểm riêng của mình.

3.   Kỹ năng trò chuyện: Ngắt lời thông minh

Người ta thường ngại rằng, ngắt lời là biểu hiện thiếu lịch sự, đôi khi gây cản trở nếu cắt ngang mạch ý tưởng của người khác. Nhìn chung thì việc ngắt lời không được khuyến khích lắm trong giao tiếp. Tuy nhiên, có những trường hợp việc này lại rất cần thích. Chẳng hạn như nếu có ai đó chỉ lo nói liên tu bất tận, lúc này bạn cần biểu lộ cho họ biết rằng đối thoại phải được tiến hành từ hai chiều.

Thật khó ra hiệu bằng nét mặt rằng bạn đang mất kiên nhẫn mà lại không có vẻ thô lỗ. Lúc này, bạn có thể thử ngắt lời theo kiểu ướm thử, ngập ngừng ra dấu rằng bạn muốn lên tiếng: “Vâng…”, “Nhưng mà…”, “Tôi nghĩ…”.

Edward de Bono nói: “Bạn hoàn toàn có thể ngắt lời khi thắc mắc hoặc cảm thấy có điểm sai trong thông tin, lập luận của đối phương. Nếu chỗ sai đó nhỏ nhặt, không quan trọng thì bạn nên bỏ qua. Nhưng nếu điểm sai này rất quan trọng với đề tài thảo luận thì bạn cần ngắt lời nhưng hãy thật lễ độ nhé”.

Ngoài ra, việc ngắt lời để giúp mở rộng ý hay bổ sung thông tin cũng được Edward de Bono khuyến khích. Bởi đây là một cách gây cảm tình rất tốt. Bạn có thể dẫn chứng một số kinh nghiệm cá nhân, trình bày thêm số liệu,…nhưng phải biết tiết chế, đừng nói lan man.

4.   Kỹ năng trò chuyện: Sử dụng óc hài hước

Một chút hài hước có thể gây ấn tượng sâu sắc trong cuộc trò chuyện. Óc hài hước có thể làm dịu vấn đề, gia tăng tính thú vị của cuộc nói chuyện, cứu rỗi một bài trình bày khô khan. Ngoài ra, sự hài hước còn khiến người nghe cảm nhận những điều nói ra nửa đùa nửa thật, đây là một cách đề cập khá thông minh.

Ví dụ, nếu cấp trên của bạn có thói quen quản lý chi li, bạn có thể bảo rằng anh ta còn muốn biết cả thời gian mọi người đi đổ xăng cho xe nữa cơ. Tất nhiên, chẳng ai lại đi tin chuyện “biết thời gian đi đổ xăng” là có thật, những câu nói này có hiệu quả gấp bội lần một lời góp ý nghiêm túc.

5.   Kỹ năng trò chuyện: Tranh luận thú vị dù không phải là người “biết tuốt”

Điều này liên quan đến vốn thông tin, kiến thức của một người khi tranh luận. Bạn cần bao nhiêu thông tin để tham dự một cuộc trao đổi? Những loại thông tin nào bạn cần trang bị cho mình khi bước vào một cuộc tranh luận?

Theo Edward de Bono, một người có kỹ năng trò chuyện giỏi là người có khả năng xoay chuyển, làm cho cuộc trò chuyện luôn hào hứng từ mọi loại thông tin có được. Ông so sánh: “Chỉ có đầu bếp giỏi mới chuẩn bị được một bữa ăn từ bất cứ nguyên liệu nào anh ta có. Cũng vậy, một tâm hồn đẹp có thể tham dự một cuộc thảo luận với bất kỳ cơ sở thông tin nào tích luỹ được”.

Một người không thể có được toàn bộ thông tin về mọi chuyện. Chẳng hạn, bạn tới một bữa tiệc và mọi người đang trao đổi về chủ đề nhân bản vô tính. Bạn cần biết bao nhiêu về chuyện nhân bản vô tính để có thể tham dự một cuộc trao đổi này? Có thể bạn biết rằng chú cừu tên Dolly đã được nhân bản tại Anh, hay chú mèo tên CC nào đó đã được nhân bản tại Mỹ… Dù chỉ hiểu biết lờ mờ nhưng bạn hoàn toàn có thể nhận vai trò lắng nghe và đặt câu hỏi thông minh đúng nơi, đúng chỗ. Và để cuộc thảo luận “có qua có lại” thì thỉnh thoảng bạn cần tóm tắt những gì nghe được. Điều này giúp người nói biết được mức độ tiếp nhận của bạn và giúp bạn nắm rõ lại mọi điều vừa nghe qua.

Về lâu dài, để trở thành người thú vị khi trò chuyện, bạn cần một chiến thuật kép. Cụ thể, theo Edward de Bono hướng dẫn: “Bạn cần có kiến thức tổng quát về những gì đang xảy ra trên thế giới. Đồng thời bạn cũng cần phải có sự hiểu biết về một vài lĩnh vực lý thú chuyên biệt nào đó. Và bạn nên dành thời gian để tìm hiểu, khám phá thật kỹ những lĩnh vực này”. Với vốn kiến thức vừa tổng quát vừa chuyên biệt, bạn dễ dàng hơn trong những cuộc trao đổi “ngoài chuyên môn”, đồng thời có nhiều cơ hội gây ấn tượng khi bàn đến những chủ đề “ruột”.

Xem thêm: Im lặng không phải ngu xuẩn, đó là quyền năng của kẻ thông minh