Kiến nghị dùng hơn 8.300 tỷ đồng xử lý dứt điểm 4 trạm BOT “treo”

Bộ Giao thông vận tải vừa có báo cáo đề xuất giải pháp xử lý vướng mắc, bất cập tại một số trạm thu phí, dự án đầu tư kết cấu hạ tầng giao thông theo hình thức hợp đồng BOT.

Từ năm 2017, Bộ Giao thông vận tải thực hiện rà soát tổng thể các dự án chuẩn bị đầu tư, dự án mới ký kết hợp đồng và đánh giá tổng thể các trạm thu phí BOT trên các tuyến quốc lộ.

Trong tổng số hơn 70 dự án BOT do Bộ Giao thông vận tải quản lý, bộ rà soát, phối hợp với các bộ, ngành, địa phương, nhà đầu tư, doanh nghiệp dự án, thống nhất giải pháp xử lý được 14 trạm thu phí đưa vào hoạt động bình thường. Qua đó tạo sự đồng thuận của người dân, tình hình an ninh trật tự, an toàn giao thông đã được bảo đảm, công tác thu phí hoàn vốn cơ bản ổn định.

“Mặc dù phối hợp với các địa phương và cơ quan liên quan nghiên cứu nhiều giải pháp xử lý, tháo gỡ khó khăn cho các trạm thu phí/dự án BOT nêu trên nhưng đều không bảo đảm hiệu quả về tài chính và tính khả thi để triển khai thực hiện”, Bộ Giao thông vận tải nhấn mạnh.

Thứ nhất, đối với trạm thu phí Bỉm Sơn để hoàn vốn cho đường vành đai phía tây thành phố Thanh Hóa đoạn Km 0 – Km 6, Bộ Giao thông vận tải, cho biết thực hiện kết luận của lãnh đạo Chính phủ, bộ phối hợp với tỉnh Thanh Hóa nghiên cứu phương án di dời trạm Bỉm Sơn về tuyến tránh phía tây để hoàn vốn.

Tuy nhiên, lưu thông theo hướng Bắc – Nam qua khu vực TP. Thanh Hóa có tuyến tránh phía đông và tuyến Quốc lộ 1, nếu tổ chức thu phí trên tuyến tránh phía tây thì các phương tiện sẽ lựa chọn lưu thông trên tuyến tránh phía đông và Quốc lộ 1 để không phải mất phí.

Bên cạnh đó, trên tuyến tránh phía tây trong phạm vi dự kiến đặt trạm thu phí có tới 16 vị trí giao cắt với các đường ngang, các phương tiện có thể sử dụng để tránh phải mất phí.

Do vậy, “phương án di dời trạm Bỉm Sơn về tuyến tránh phía tây để hoàn vốn không khả thi”, Bộ Giao thông vận tải nhấn mạnh.

Từ đây, Bộ Giao thông vận tải báo cáo Thủ tướng Chính phủ và kiến nghị phương án chấm dứt hợp đồng trước thời hạn, đồng thời bố trí vốn ngân sách nhà nước khoảng 920 tỷ đồng để thanh toán cho nhà đầu tư.

Thứ hai, về trạm thu phí Quốc lộ 3, hoàn vốn cho dự án BOT xây dựng tuyến đường Thái Nguyên – Chợ Mới và cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 3 đoạn Km 75 – Km 100, triển khai kết luận của Phó Thủ tướng Lê Văn Thành, Bộ Giao thông vận tải phối hợp với địa phương tiếp tục nghiên cứu kỹ các phương án xử lý bất cập.

Trên cơ sở đánh giá, đặc biệt là vấn đề bảo đảm an ninh, trật tự khi thu phí tại trạm Quốc lộ 3, UBND tỉnh Thái Nguyên thống nhất đề nghị Bộ Giao thông vận tải báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định theo phương án chấm dứt hợp đồng trước thời hạn, bố trí vốn nhà nước khoảng 3.250 tỷ đồng để thanh toán cho doanh nghiệp dự án.

Thứ ba, về trạm thu phí trên Quốc lộ 91 hoàn vốn cho dự án BOT cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 91 đoạn Km 14 – Km 50+889, theo Bộ Giao thông vận tải, quá trình xử lý bất cập tại trạm T2, bộ phối hợp với địa phương nghiên cứu phương án xóa bỏ trạm T2 và bố trí vốn nhà nước thanh toán phần đầu tư bổ sung đoạn Km 0-Km 15+793 Quốc lộ 91B, nhà đầu tư tiếp tục thu phí tại trạm T1 để hoàn vốn cho dự án BOT cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 91 đoạn Km 14 – Km 50+889 như hợp đồng BOT ban đầu.

Tuy nhiên, “phương án này không khả thi do trong khu vực dự án phát sinh các tuyến đường song hành, các tuyến kết nối, các phương tiện được sử dụng không mất phí nên dẫn đến phân chia lưu lượng, không bảo đảm hiệu quả tài chính”, Bộ Giao thông vận tải phân tích.

Trên cơ sở nghiên cứu kỹ các phương án, Bộ Giao thông vận tải và UBND TP. Cần Thơ thống nhất kiến nghị Chính phủ cho phép chấm dứt hợp đồng trước hạn, bố trí ngân sách nhà nước khoảng 1.879 tỷ đồng để thanh toán cho nhà đầu tư, doanh nghiệp dự án.

Thứ tư, còn lại trạm thu phí La Sơn – Túy Loan, đề xuất giải pháp xử lý, Bộ Giao thông vận tải kiến nghị không sử dụng trạm thu phí La Sơn – Túy Loan để hoàn vốn cho dự án xây dựng hầm đường bộ qua Đèo Cả mà bổ sung vốn nhà nước khoảng 2.280 tỷ đồng để hỗ trợ cho dự án.

Được biết, tuyến đường bộ cao tốc đoạn La Sơn – Túy Loan được đầu tư theo hình thức BT, quy mô đầu tư phân kỳ 2 làn xe, hướng tuyến song song với Quốc lộ 1 đoạn qua đèo Hải Vân. Sau khi đầu tư bổ sung hạng mục hầm Cù Mông và mở rộng hầm Hải Vân vào dự án xây dựng hầm đường bộ qua Đèo Cả, để bảo đảm hiệu quả tài chính, Thủ tướng Chính phủ đồng ý thành lập trạm thu phí trên tuyến La Sơn – Túy Loan để thu phí hoàn vốn cho dự án xây dựng hầm đường bộ qua Đèo Cả.

Tuy nhiên, việc đặt trạm thu phí trên tuyến La Sơn – Túy Loan (đầu tư bằng ngân sách nhà nước) để hoàn vốn cho dự án xây dựng hầm đường bộ qua Đèo Cả sẽ bất cập do đầu tư một nơi, thu phí một nơi, gây phản ứng của người tham gia giao thông.

“Đối với tuyến cao tốc La Sơn – Túy Loan, giao Bộ Giao thông vận tải phối hợp với Bộ Tài chính xây dựng Đề án thu phí trình cấp có thẩm quyền thông qua để thu hồi vốn nộp ngân sách nhà nước”, Bộ Giao thông vận tải đề xuất.