[ad_1]

Cách chọn bạn kết giao đầy trí tuệ của người xưa

Người xưa có cách chọn bạn kết giao rất trí tuệ, tin rằng “những người giống nhau sẽ tự thu hút lẫn nhau”. Muốn kết giao với người chính trực, chỉ cần chúng ta chính trực; muốn kết giao với người tài giỏi và chân thành, chỉ cần chúng ta thành thật và ham học hỏi.

Trong xã hội hiện đại thời công nghệ số như ngày nay, mạng xã hội và sự phát triển của internet đã làm cho việc kết nối diễn ra quá dễ dàng. Dường như vòng kết nối bạn bè rất lớn, so với các thế hệ trước kia thì quả là vượt bậc. Tuy nhiên, làm thế nào chúng ta có thể thực sự tìm được người đáng tin cậy?

Đây là câu hỏi đặt ra cho nhiều người. Chưa kể đến hệ quả của sự kết nối dễ dàng với những người chưa hề gặp gỡ, chỉ biết qua mạng xã hội. Đã có những câu chuyện bi hài… Ai ai cũng có nhu cầu tìm người yêu, bằng hữu, nhân sự tốt cho công ty, bạn cùng sở thích, cùng chí hướng kinh doanh… Nhưng làm sao để có thể biết được đó có đáng tin cậy hay không?

Chúng ta thử tìm hiểu và học hỏi cách chọn bạn kết giao đầy trí tuệ của người xưa.

1. Quan điểm kết bạn của người xưa

Người xưa rất thận trọng trong cách kết bạn và còn có Đạo kết giao. Chẳng hạn, Khổng Tử đã khuyên răn các đệ tử: “Ích giả tam hữu, tổn giả tam hữu. Hữu trực, hữu lượng, hữu đa văn, hữu hĩ. Hữu liền ích, hữu thiện nhu, hữu liền nịnh, tổn hĩ”.

Tạm dịch: “Có ba kiểu bạn có ích và ba kiểu bạn có hại. Kết giao với người chính trực không vụ lợi, kết giao với người khoan dung, kết giao với người hiểu biết sâu rộng, sẽ đều có ích đối với đức hạnh của chúng ta. Nếu như kết giao với người xảo ngôn, kết giao với người a dua, kết giao với người xu nịnh, thì đều sẽ tổn hại đức hạnh của chúng ta”.

Khổng Tử cho rằng: “Kết bạn cần tìm người chính trực, trung thực, giữ chữ tín, và có kiến ​​thức uyên bác; trong đó nhân phẩm là quan trọng nhất”.

Quan điểm kết bạn của người xưa
Ảnh minh họa

Mạnh Tử cho rằng kết bạn nên: “hữu kỳ đức dã bất khả dĩ hữu hiệp dã”. Nghĩa là: “Bạn bè kết giao vì đức hạnh, không phải vì nhờ cậy điều gì”.

Trang Tử cho rằng: “Quân tử chi giao đạm nhược thủy, tiểu nhân chi giao cam nhược lễ”. Nghĩa là: “Người quân tử kết giao bình lặng, thanh đạm như nước; kẻ tiểu nhân kết giao nồng nàn, ngọt ngào như rượu ngon”.

Bậc quân tử kết giao tuy nhạt nhưng thản đãng, tâm đầu ý hợp, còn kết giao của kẻ tiểu nhân lại lấy lợi ích làm cơ sở.

Trong “Kê minh ngẫu ký” của Tô Tuấn thời đại nhà Minh, ông có phân chia bạn bè thành bốn loại như sau:

Úy hữu (Bạn kính sợ) là những người bạn khuyên nhủ nhau rèn giũa phẩm hạnh, thẳng thắn nhắc nhở khuyết điểm.
Mật hữu (Bạn chí thân) là những người bạn thân thiết, tâm giao, có thể cùng sinh tử.
Nặc hữu (Bạn rượu thịt) là những người bạn xảo ngôn, lời nói hoa mỹ, chỉ nói về ăn uống và vui chơi.
Tặc hữu (Bạn đạo tặc) là những chỉ có thể đồng cam, còn lúc nguy nan thì giậu đổ bìm leo.

2. Nói là làm, người biết giữ lời hứa mới đáng tin cậy

Trong “Úc ly tử” có ghi chép về một câu chuyện như sau.

Vùng Tế Dương có một thương nhân giàu có, một lần đi thuyền qua sông bị chìm; trong lúc nguy kịch ông đã bám lấy đám cỏ khô trôi trên sông và kêu cứu.

Một người đánh cá chèo chiếc thuyền nhỏ đến cứu, thuyền chưa kịp chèo tới nơi thì người thương nhân vội hét lớn: “Tôi là người giàu ở Tế Thượng, nếu cứu tôi, tôi sẽ cho anh một trăm lạng bạc”.

Sau khi được người đánh cá chở vào bờ, vị thương nhân chỉ cho người đánh cá mười lạng bạc. Người đánh cá hỏi ông ta: “Ông đã hứa cho tôi một trăm lạng khi tôi cứu ông, nhưng bây giờ ông chỉ cho mười lạng, e rằng không hợp lý”.

Người thương nhân lập tức thay đổi sắc mặt nói: “Anh là một ngư dân, một ngày có thể kiếm được bao nhiêu? Bây giờ một lúc lại có được 10 lượng bạc, vẫn còn chưa vừa lòng sao?

Nói là làm, người biết giữ lời hứa mới đáng tin cậy
Người xưa nói: “Lời hứa đáng giá ngàn vàng”. Trung thực và giữ chữ tín là điều vô cùng quan trọng. (Ảnh minh họa)

Anh đánh cá bực mình bỏ đi. Sau một vài ngày, người thương nhân này đi thuyền xuôi theo sông Lữ Lương về phía Đông. Thuyền va vào đá ngầm và bị chìm, tình cờ người đánh cá kia cũng ở ngay gần đó. Có người thấy người đánh cá không ra tay giúp đỡ, đã hỏi anh ta: “Tại sao anh không cứu người ta?”.

Người đánh cá đáp: “Đây là kẻ đã hứa cho tôi một trăm lạng bạc, nhưng rồi lại không giữ lời”.

Thế là người đánh cá neo thuyền bên bờ, quan sát vị thương nhân vùng vẫy la hét cầu cứu trong dòng nước và cuối cùng chết chìm không ai cứu.

Nói mà không giữ lời là người thất tín. Người thương nhân Tế Dương trong câu chuyện trên vì không giữ lời hứa, cuối cùng đã mất đi sinh mạng quý giá của mình. Người xưa nói: “Lời hứa đáng giá ngàn vàng”. Trung thực và giữ chữ tín là điều vô cùng quan trọng. Một người trung thực và giữ chữ tín mới là đáng để kết giao, và mới là một người đáng tin cậy.

3. Làm việc chắc chắn, không xảo trá mới đáng tin cậy

Có câu chuyện được lưu truyền như sau: Một người nhà giàu thuê hai người thợ xây để sửa chữa hàng rào. Người thợ xây trẻ tuổi làm việc nhanh nhẹn, chưa đầy một ngày đã xây xong một bức tường; anh ta cảm thấy rất tự hào. Anh ta nói với người thợ già: “Nếu bác dùng những tảng đá lớn đó để xây tường thì sẽ nhanh hơn và sớm lấy được tiền công”.

Người thợ già nhìn bức tường do người thợ trẻ tuổi xây, tầng tầng lớp lớp các tảng đá lớn, lồi lõm gồ ghề, không chắc chắn. Người thợ già mỉm cười và nói những lời sâu sắc: “Bức tường này, cần phải xây thật chắc bằng những viên đá nhỏ mới có thể chống đỡ được những viên đá lớn. Nếu vì tham muốn nhanh mà loại bỏ những viên đá nhỏ đi, những viên đá lớn không được chống đỡ; thì bức tường sẽ nhanh chóng đổ sập. Tôi muốn xây cho nó đẹp mắt, chắc chắn và bền, vì vậy tôi không quá để ý vào tốc độ làm nhanh chậm ra sao”.

Người thợ trẻ tuổi nghe nhưng không coi trọng lời khuyên đó. Còn cho rằng người thợ già thật ngu ngốc. Đêm đó, trời mưa to, những bức tường bằng đá lớn bị sập hết, chỉ còn những bức tường bằng đá nhỏ đứng vững vàng. Cuối cùng, người chủ sa thải người thợ trẻ tuổi, và không ngớt lời khen ngợi tay nghề của người thợ già; hơn nữa còn yêu cầu người thợ già sửa lại tất cả các bức tường tiền công rất hậu hĩnh.

Làm việc chắc chắn, không xảo trá mới đáng tin cậy
Cổ nhân có câu “Lấy điều vụng về nhất để đáp lại điều xảo trá nhất”.

Người thợ già đã dùng những cách xử lý “vụng về” đáp lại tất cả những cơ xảo; đi từng bước chắc chắn, không những xây được bức tường vững chắc nhất, mà còn lấy được lòng người.

Cổ nhân từng nói: “Dĩ thiên hạ chi chí chuyết, ứng thiên hạ chi chí xảo” (lấy điều vụng về nhất để đáp lại điều xảo trá nhất). Chỉ khi bạn sẵn sàng bỏ công sức làm việc chăm chỉ, bạn mới có thể đạt được “công phu thực sự”. Đó chính là người đáng tin cậy nhất.

4. Người biết giữ vững chuẩn tắc làm người mới là đáng tin cậy

Trong “Luận ngữ tập chú”, Chu Hi chú giải rằng: “Hữu sở dĩ phụ nhân, bất như kỷ, tắc vô ích nhi hữu tổn”.

Nghĩa là: Kết giao bạn bè là để trợ giúp những việc nhân đức, nếu bạn bè không có đức hạnh như mình thì kết giao chỉ vô ích, hơn nữa còn bị tổn hại.

Nhân, lễ, nghĩa, trí, tín, ôn, lương, cung, khiêm. Người xưa lấy lễ, nghĩa, liêm sỉ làm ‘quốc chi tứ duy’ (bốn giềng mối duy trì quốc gia). Chân thành, thiện lương, nhẫn nại, làm việc biết nghĩ cho người khác, không làm việc lợi mình hại người; giữ gìn chuẩn tắc làm người, đó mới là người đáng tin cậy .

Trong “Cảnh thế thông ngôn” cũng có câu: “Nội hữu quân tử, môn ngoại quân tử chí”. (Trong nhà có quân tử thì ngoài cửa có những người quân tử đến tìm)

Chỉ cần chúng ta là người chính trực, tự nhiên sẽ thu hút những người chính trực tìm đến mình. Vì vậy, nếu muốn kết giao với bạn hữu đáng tin cậy, trước hết bản thân cần phải là một người đáng tin cậy.

(Nguồn: NTD VN)

 

Xem thêm

[ad_2]