Các Tiên hoàng và đại thần tổng kết ra một số điểm trọng yếu có thể khiến vận mệnh quốc gia được lâu dài

Rất nhiều Đế Vương thời cổ đại đều hiểu được đạo lý dưỡng dân, yêu dân, lấy chính trị nhân từ để quản lý quốc gia, vận quốc sẽ lâu dài, quốc thái dân an, dân chúng an cư lạc nghiệp. Nếu đế vương rời khỏi chuẩn mực nhân nghĩa, dùng pháp luật nghiêm khắc, đòi nợ thuế tạp thuế nô dịch của dân chúng, quốc gia rất nhanh sẽ diệt vong, bởi vì dân có thể chở thuyền, cũng có thể lật thuyền. Cho nên đạo làm chính trị, đầu tiên là dưỡng dân.

Đường Thái Tông: thực hành nhân nghĩa thì thiên tai không phát sinh

Năm Trinh Quán Nguyên Niên, Thái Tông nói: “Ta thấy đế vương cổ đại, phàm là lấy nhân nghĩa trị quốc gia, vận quốc sẽ lâu dài. Sử dụng hình phạt khắc nghiệt để cai trị nhân dân, mặc dù có thể giải quyết những thiếu sót nhất thời, nhưng đất nước sẽ sớm bị hư mất. Nếu chúng ta đã thấy phương pháp thành công của đế vương trước kia, thì nên làm gương”.

Năm Trinh Quan thứ 4, Phòng Huyền Linh tấu lên nói:

“Gần đây, thần kiểm tra binh khí khải giáp trong kho vũ khí, đã vượt xa Tùy triều”.

Đường Thái Tông nói: “Chỉnh tu binh khí phòng ngự làm loạn, mặc dù là chuyện quan trọng, nhưng ta yêu cầu các ngươi có đạo trị quốc, nhất định phải tận hết trung trinh, khiến dân chúng an cư lạc nghiệp, chính là binh khí khải giáp của ta;

Tùy Đồng Đế chẳng phải là bởi vì khải giáp binh khí không đủ, mới diệt vong sao? Chính là bởi vì hắn không tu nhân nghĩa, quần thần mới oán hận phản bội hắn. Ngươi nên hiểu điều đó!”.

Năm Trinh Quán thứ 13, Đường Thái Tông nói với thị thần: “Rừng rậm rạp, chim sẽ đến đậu. Mặt nước rộng, cá có thể bơi; Nhân nghĩa tích tụ, dân chúng tự nhiên sẽ đến quy thuận; Mọi người đều biết sợ hãi, tránh thiên tai, nhưng không biết rằng hành nhân nghĩa thì thảm họa sẽ không xảy ra;

Cho nên quy tắc nhân nghĩa, người làm quan, nên ghi nhớ trong lòng, thường xuyên tuân theo làm theo, nếu có một khoảnh khắc lười biếng, là cách nhân nghĩa cũng đã rất xa. Giống như chế độ ăn uống có thể bồi bổ thân thể, thường khiến bụng ăn no, mới có thể bảo tồn tính mạng”.

Vương Quân nghe xong, dập đầu nói: “Bệ hạ có thể biết những đạo lý này, dân chúng thiên hạ thật sự là quá may mắn!”.

Hoàng đế hạ chiếu: Đạo làm chính trị đứng đầu là dưỡng dân

Năm thứ 2 Tống Quang Tông Thiệu Hi, Tống Quang Tông hạ chiếu nói:

“Trẫm cho rằng đạo làm chính trị, việc đầu tiên chính là dưỡng dân. Vì vậy, kể từ khi lên ngôi, đã giảm các khoản thuế vượt mức, ban hành các quy định nới lỏng, hy vọng rằng tất cả các vùng của đất nước có thể đạt được an khang thịnh vượng;

Quan huyện phủ châu địa phương, là người gần dân chúng nhất, nếu thật sự làm được trấn an dân chúng, yêu thương dân chúng, đồng thời phát huy nền chính trị nhân từ, liền có thể đạt được hiệu quả chính trị trong sạch, tranh luận bình ổn;

Nhưng bây giờ căn cứ vào phản ánh của người dân, lại nghe nói quan lại thường sớm học thuế phú, đua nhau tụ tập vơ vét dân tài, mà căn bản không quan tâm tới năng lực chịu đựng của dân chúng;

Người đuổi theo dân chúng truy thu thuế, ùn ùn kéo đến, liên tiếp không ngừng, các quan lại tùy ý bóc lột, chém giết dân chúng, căn bản không để ý đến an nguy của dân chúng;

Ngoài quản lý tài tài vụ, chưa thấy nghe nói quản lý tốt, điều này rất không phù hợp với ý định ban đầu của trẫm bổ nhiệm quan viên; Thu ngân sách nhà nước có quy định nhất định, sự ổn định của nó nằm trong quản lý tốt, không thể chỉ dựa vào tham lam tụ tập và thúc giục truy thu nghiêm ngặt được;

Thông hiểu đạo lý trước sau từ gốc đến ngọn, đây là yêu cầu quan trọng nhất và cơ bản nhất của trẫm đối với quan viên phụ trách các châu huyện!

Từ nay về sau, tất cả mọi người phải luôn nhớ lấy lòng thương cảm để quản lý nuôi dưỡng dân chúng làm nhiệm vụ chủ yếu, nếu như có thể khiến cho dân chúng an cư lạc nghiệp, trẫm sẽ thường xuyên khen thưởng”.

Nghỉ ngơi lấy sức, hậu đãi nhân dân

Thời nhà Minh, danh thần Trương Cư Chánh đã tâu trình khuyên can hoàng đế rằng:

“Thiên hạ có thể sản xuất được ra tài phú, ở quan phủ hoặc trong dân gian, số lượng chỉ có từng đó. Lấy người làm ví dụ, trời sinh thể chất mạnh yếu, vốn là xác định;

Những người giỏi bảo dưỡng là bởi vì luôn chú ý tiết chế yêu thương thân thể, không cần sở thích ham muốn gì mà khiến tổn hại thân thể của chính mình, cũng đủ để ngăn ngừa bệnh tật và kéo dài tuổi thọ;

Trước đây, sau nhiều năm chinh chiến của Hán Vũ Đế, khi Hán Chiêu Đế lên ngôi, lúc đó thực lực kinh tế trong nước trống rỗng. Về sau, Hoắc Quang phụ chính, tiết kiệm giảm bớt nhu cầu, khiến dân chúng nghỉ ngơi dưỡng sức, thực hiện vài năm, cuộc sống của dân chúng giàu có mà ổn định. Tài chính của đất nước cũng đầy đủ;

Cho nên, thay vì trăm phương nghìn kế đi thu thuế, không ngừng trưng thu từ những tài phú có hạn trong dân, làm cho dân chúng bị tổn hại, còn không bằng chú ý tiết kiệm, từ trong tài phú tự túc đang dư thừa thì tiến hành rút ra, để đối đãi với dân chúng;

Hy vọng Hoàng Thượng thông cảm cho dân chúng nghèo khổ, đối với bọn họ có thể ban cho ân huệ gấp bội, phàm là công trình không cần khẩn cấp, vô ích, tất cả đều tạm dừng huy động;

Ủng hộ sự tiết kiệm và đơn giản, làm gương cho người dân trong toàn thiên hạ”.

Phần kết

Như vậy thông qua một số điểm quan trong do các vị tiên hoàng và các quan đại thần đã tổng kết lại chính là muốn một quốc gia có thể tồn tại lâu dài cần phải thực hành một chế độ chính trị nhân từ, biết quan tâm và yêu thương dân chúng, luôn lấy sự thương cảm và xót thương cuộc sống của người dân làm cơ sở, thực hành tiết kiệm chống lãng phí để có thể có những nguồn tài phú dư ra, lấy đó để đối đãi và chăm sóc cho cuộc sống của người dân.

Đặc biệt đã làm vua quan đều cần phải tu dưỡng đạo đức mỗi ngày, thực hành nhân nghĩa, chuyên cần không được bê trễ như vậy mới có thể bảo tồn được tính mạng và mới làm tốt trách nhiệm của mình.

Biên dịch Minh Thư
Theo Văn Tư Mẫn/ Dũng Thư – Soundofhope