Bất an vì sụt đất bất thường

Nhà bỗng dưng bị nứt toác

Vẻ mặt lo lắng khi căn nhà của gia đình đang có nguy cơ bị sập, bà Hoàng Thị Hoài (ngụ bản Na Hiêng, xã Châu Hồng) cho biết sự việc bắt đầu từ tháng 2 vừa qua. Ban ngày, khi đang ở nhà thì nghe một tiếng nổ lớn phát ra từ lòng đất khiến vợ chồng bà hoảng hốt. Ngay sau đó, tường nhà bị nứt nẻ nhiều nơi. Tối cùng ngày, nhiều viên gạch dưới nền nhà bị đẩy bung ra khỏi nền, bên dưới có dấu hiệu sụt lún đất. “Giống như động đất, nhưng chỉ có nhà tôi và vài nhà bên cạnh phát hiện ra hiện tượng này”, bà Hoài kể.

Đất trên đồng bị sụt lún

Cách nhà bà Hoài chừng 100 m là nhà ông Lô Văn Minh. Ông Minh cho hay, cách đây chừng 1 tháng, nền nhà của ông bỗng dưng xuất hiện một vết nứt lớn chạy dài từ nhà ra vườn. Vết nứt có dấu hiệu sụt đất bên dưới khiến chân cột trụ của căn nhà sàn của gia đình ông bị lệch nghiêng.

Tương tự, căn nhà sàn kiên cố của vợ chồng bà Lương Thị Huệ ở cách đó chừng 300 m cũng xuất hiện nhiều vết nứt bất thường kéo dài ở nền nhà và các bức tường. Bà Huệ kể, tháng 3.2021, gia đình bà nghe một tiếng nổ rất lớn khiến căn nhà rung chuyển. Sau đó, tường nhà bị nứt, gạch lót nền nhà bị vỡ, cột nhà sàn bị lún khiến các cấu kiện gỗ bị xô lệch.

Dưới nền nhà, các vết nứt kéo dài ra sân và ngày càng có dấu hiệu rộng hơn. Bà Huệ cho biết căn nhà này vợ chồng bà xây dựng từ 10 năm trước, chân móng được đầm rất kỹ. “Chúng tôi rất lo lắng. Từ khi xảy ra hiện tượng sụt lún này, đêm nằm ngủ cứ nghe tiếng động mạnh là sợ”, bà Huệ nói.

Theo báo cáo của UBND xã Châu Hồng, xã đã ghi nhận 114 căn nhà của người dân ở 3 bản trong xã bị hiện tượng nứt nẻ tường nhà, lún móng bất thường.

Hố “tử thần” xuất hiện ở sân nhà ông Lương Văn Bình. Ảnh NGƯỜI DÂN CUNG CẤP

Đất sụt lún khắp nơi, giếng nước khô cạn

Cuối năm 2021, sân nhà của gia đình ông Lương Văn Bình (ngụ bản Na Noong, xã Châu Hồng) bất ngờ xuất hiện một hố đường kính khoảng 3 m, sâu khoảng 3,5 m. Hố này sau đó mở rộng vào căn nhà của gia đình ông.

Trước đó ít ngày, khu vườn của gia đình ông Nguyễn Đình Kiều ở cạnh nhà ông Bình cũng xuất hiện 1 hố “tử thần” đường kính khoảng 1,5 m, sâu khoảng 2 m. “Dân bản sinh sống ở đây đã hàng trăm năm, nhưng bây giờ mới có hiện tượng lạ này. Chúng tôi rất lo lắng vì nếu đất sụt dưới chân móng nhà sẽ rất nguy hiểm”, ông Kiều nói.

Cùng với sụt đất, từ hơn 2 năm qua, 279 giếng nước của người dân ở các bản Na Hiêng, Na Noong, bản Công của xã Châu Hồng cũng bất ngờ bị cạn kiệt nước. Kể cả vào thời điểm mưa lũ, cứ hết mưa là nước giếng cũng cạn. Giếng cạn, mỗi gia đình đã phải chung tiền 5 – 6 triệu đồng mua đường ống kéo nước về từ trên núi cách đó gần 2 km nhưng vẫn không đủ để sử dụng.

Cánh đồng Na Pải của bản Na Hiêng hơn 1 năm qua xuất hiện nhiều điểm sụt đất bất thường. Các hố bị sụt đường kính từ 2 – 3 m, sâu khoảng 2 m khiến nước trên ruộng lúa bị tụt xuống. UBND xã Châu Hồng đã phải cho rào các điểm này lại và cắm biển báo để người dân không qua lại vì sợ nguy hiểm.

Bà Lương Thị Huệ (ngụ bản Na Hiêng) cho biết, sau khi đất bị sụt lún, một doanh nghiệp khai thác quặng ở gần bản đã cho lấp các hố này, nhưng sau đó hiện tượng sụt lún vẫn tiếp tục.

Báo cáo của UBND xã Châu Hồng cũng cho biết, tại các cánh đồng ở bản Na Hiêng và bản Công đã có 13 điểm bị sụt lún đất bất thường.

Vết nứt dưới nền nhà dân. Ảnh: K.HOAN

Sau 1 năm vẫn chưa tìm ra nguyên nhân

Ông Trương Văn Hoá, Chủ tịch UBND xã Châu Hồng, cho hay hơn 1 năm qua, xã đã làm 14 báo cáo gửi UBND H.Quỳ Hợp về hiện tượng bất thường này. Năm 2021, Sở TN-MT và Sở NN-PTNT Nghệ An đã cử đoàn công tác về kiểm tra, nhưng đến nay vẫn chưa tìm được nguyên nhân. Mới đây, ngày 19.4, Thường trực Huyện ủy Quỳ Hợp đã về xã kiểm tra hiện tượng này, thông báo chưa tìm được nguyên nhân khiến người dân càng thêm lo lắng.

Ông Hóa cũng cho hay, từ năm 2000 đến nay, trên địa bàn xã có 5 doanh nghiệp được cấp phép khai thác quặng, trong đó hiện nay đang có 1 doanh nghiệp khai thác quặng dưới lòng đất theo hình thức hầm lò. Vị trí mỏ khai thác này nằm ở bản Na Hiêng, chỉ cách nhà dân chừng 400 m.

Một người dân ngụ ở bản Na Hiêng từng làm công nhân khai thác quặng cho biết, để lấy quặng từ lòng đất, doanh nghiệp phải sử dụng máy bơm công suất rất lớn để hút nước ở độ sâu dưới 170 m. Đây có thể là nguyên nhân khiến mạch nước ngầm bị tụt làm giếng nước bị khô cạn và sụt lún đất.

Ông Quán Vi Giang, Phó chủ tịch UBND H.Quỳ Hợp, cho biết huyện đã nhiều lần báo cáo với các UBND tỉnh về hiện tượng trên. Hiện huyện đang làm thủ tục thuê Liên đoàn Địa chất Bắc Trung bộ đến điều tra, tìm nguyên nhân gây ra hiện tượng sụt lở bất thường ở xã Châu Hồng.